Ер менән күк араһында
Тамара Искәндәриә
Башҡорт ҡатыны
Сулпыларын сылтырлатып ҡына
Ғорур атлап килә талпынып.
Мөлдөрәмә моңдан ҡараштары —
Эй һөйкөмлө башҡорт ҡатыны!
Туңдырмаһын, тиеп, балаһының
Ыуыҙ йәнен заман һалҡыны,
Ҡара таңдан тороп усаҡ яға —
Эй иманлы башҡорт ҡатыны!
Тел, ғилем, тип яна йөрәгендә
Рухи шәмдәлдәре халҡының.
Илебеҙҙе йәшәтер көс – һиндә,
Эй арҙаҡлы башҡорт ҡатыны!
Рухым
Рухым, һин бит миңә борондарҙан
Мираҫ булып ҡалған ҡомартҡы.
Тәрән даръялай һин,
Төпһөҙ күктәй,
Миһырбанлыҡ та һин,
Йомартлыҡ.
Уҫаллыҡ юҡ һиндә.
Бар ҡәтғилек,
Халҡыма хас ныҡлы ихтыяр.
Сал бөркөттәй бейектән ос, рухым,
Ваҡлыҡтарға итмәй иғтибар.
Һиндә – үткәндәрҙең өмөттәре,
Һиндә – дәүерҙәрҙең һағышы.
Рухым, һин бит
Күпме быуаттарҙың
Йөрәгемә ҡаҡҡан тауышы.
Яҙмыш еле
Устарыңа ҡуйып яңағымды,
Бик аҙ ғына итәйемсе серем.
Ҡулға эйәләшкән кейекменме?
Ҡалманы ла һинең алда серем.
Һин үҙең дә һунар ҡомарынан
Ваз кистеңме, уяу, һаҡ урмансым?
Тирә-яҡта — сәйер бер яҡтылыҡ...
Таң нурына алынғандай мансып
Уйсан ҡараштарың.
Хафаланма,
Эҫенде бит, тиеп, артығыраҡ.
Гел иркәләп иҫмәй яҙмыш еле,
Гел наҙлауҙан яҙмыш еле йыраҡ.
Әле генә шундай һил тынлыҡта
Һарыламын
Усың йылыһына.
Ағас баштарынан япраҡ ҡойоп,
Көҙ бышылдай, ана, ҡулын һона,
Көҙ үҙе лә йылы ҡулын һона,
Йәнен аса үлән-ҡыуағына:
«Алда ниҙәр бары кемгә хәжәт,
Ҡыуанығыҙ һуңғы сыуағыма!»
Йыһат-доға
Һағынамын йөҙөңдө,
Һағынамын һүҙеңде,
Һағынамын һинең янда
Ҡалған үҙкәй-үҙемде.
Аҡ һыуҙарға баҡһам да,
Һыуҙар булып аҡһам да,
Һылыулығым ҡайтмай инде
Алҡаң һөйөп таҡһам да.
Йыһандарға ҡарайым,
Һыулы сәсем тарайым.
Толомомдоң остарына
Йыһат-доға урайым.
Йыһандарҙа ҡара юҡ,
Йыһаттарһыҙ ара юҡ,
Ер менән күк араһында
Һөйөүгә сик-сара юҡ.
Ике ҡанат
Бер мәлдең беҙ ике ҡанаты.
Йөрәктәрҙә алһыу таң атты,
Салт яҡтырып алһыу таң атты –
Бер-беребеҙгә беҙҙе танытты.
Һинме ни был, берҙән-бергенәм?
Һинме ни был, минең йәргенәм?
Һине көтөп күпме таң атты –
Бер мәлдең беҙ ике ҡанаты.
Мәңгелектең тик бер осҡоно –
Ошо мәлдең балҡып осҡаны.
Йөрәгемде ҡуйма ҡанатып,
Бер мәлдең беҙ ике ҡанаты.
Һиңә – юлға
Һиңә – юлға.
Йыйынаһың.
Әле быныһын, әле уныһын алып,
Һәр әйберҙе үлсәп, ҡарап, кире һалып,
Йыйынаһың.
Ҡапыл мине күргән һымаҡ, осоп
Яндарыма киләһең дә, тешең ҡыҫып,
Тыйылаһың.
Тыйылаһың.
Белеп торам:
Йылы һүҙҙәр тел осоңда.
Ләкин булмаҫ
Эсеңдәге уй тышыңда.
Ләкин янмаҫ
Таңғы ысыҡ
Нур-тажыңда…
Япраҡ ярмаҫ
Бөрө олон
Ҡыртышында…
Ирҙәр була ҡырыҫ.
Йөрәктәре – ҡорос.
Һиңә – юлға…
Шул саҡта мин ҡапыл аңлап алам:
Һин китәһең, йәнем, мин бит ҡалам!
Булмыштарың гүйә ҡаты тоҙ.
Ә һуң мин бит,
мин бит – ҡатын-ҡыҙ!
Тыйыламын.
Тыйыламын.
Сәскә таждарылай
Ҡойоламын…
Һиңә – юлға.
Һырғанаҡ
Тик берәүһе тороп ҡалған
Һинең бүләк һырғанан.
Иҫтәремә төштө инде
Баҡсалағы һырғанаҡ.
Һап-һары шул һырғанаҡтай
Һәр бер быуының һайын,
Татлы емеш булып һиңә
Һарылғым килде тағын.
Емештәре татлы ла һуң,
Сәнскеле – һабағы.
Әрнеүҙәрһеҙ генә булмай
Саф мөхәббәт һабағы.
Талдарҙан балдар тама
Балдар тама тал-тирәктән,
Балдар тама телеңдән.
Тик бер мәлгә онотолам
Йәшәүҙән һәм үлемдән.
Тал ямғыры…
Талма уйға,
Аҡҡан һыуҙарға ҡарап.
Йә тегеләй, йә былайға
Йөҙә, тип, унда карап.
Аҡ караптар сағылалар
Һыуҙарҙың шаршыһында.
Береһе – ағым ыңғайында,
Береһе – ҡаршыһында…
Аҡҡан һыуға нимә булһын,
Талдары ҡалһа ярҙа,
Талдарынан бал тамдырған
Беҙ икәү унда барҙа.
Башҡорт ҡатыны
Сулпыларын сылтырлатып ҡына
Ғорур атлап килә талпынып.
Мөлдөрәмә моңдан ҡараштары —
Эй һөйкөмлө башҡорт ҡатыны!
Туңдырмаһын, тиеп, балаһының
Ыуыҙ йәнен заман һалҡыны,
Ҡара таңдан тороп усаҡ яға —
Эй иманлы башҡорт ҡатыны!
Тел, ғилем, тип яна йөрәгендә
Рухи шәмдәлдәре халҡының.
Илебеҙҙе йәшәтер көс – һиндә,
Эй арҙаҡлы башҡорт ҡатыны!
Рухым
Рухым, һин бит миңә борондарҙан
Мираҫ булып ҡалған ҡомартҡы.
Тәрән даръялай һин,
Төпһөҙ күктәй,
Миһырбанлыҡ та һин,
Йомартлыҡ.
Уҫаллыҡ юҡ һиндә.
Бар ҡәтғилек,
Халҡыма хас ныҡлы ихтыяр.
Сал бөркөттәй бейектән ос, рухым,
Ваҡлыҡтарға итмәй иғтибар.
Һиндә – үткәндәрҙең өмөттәре,
Һиндә – дәүерҙәрҙең һағышы.
Рухым, һин бит
Күпме быуаттарҙың
Йөрәгемә ҡаҡҡан тауышы.
Яҙмыш еле
Устарыңа ҡуйып яңағымды,
Бик аҙ ғына итәйемсе серем.
Ҡулға эйәләшкән кейекменме?
Ҡалманы ла һинең алда серем.
Һин үҙең дә һунар ҡомарынан
Ваз кистеңме, уяу, һаҡ урмансым?
Тирә-яҡта — сәйер бер яҡтылыҡ...
Таң нурына алынғандай мансып
Уйсан ҡараштарың.
Хафаланма,
Эҫенде бит, тиеп, артығыраҡ.
Гел иркәләп иҫмәй яҙмыш еле,
Гел наҙлауҙан яҙмыш еле йыраҡ.
Әле генә шундай һил тынлыҡта
Һарыламын
Усың йылыһына.
Ағас баштарынан япраҡ ҡойоп,
Көҙ бышылдай, ана, ҡулын һона,
Көҙ үҙе лә йылы ҡулын һона,
Йәнен аса үлән-ҡыуағына:
«Алда ниҙәр бары кемгә хәжәт,
Ҡыуанығыҙ һуңғы сыуағыма!»
Йыһат-доға
Һағынамын йөҙөңдө,
Һағынамын һүҙеңде,
Һағынамын һинең янда
Ҡалған үҙкәй-үҙемде.
Аҡ һыуҙарға баҡһам да,
Һыуҙар булып аҡһам да,
Һылыулығым ҡайтмай инде
Алҡаң һөйөп таҡһам да.
Йыһандарға ҡарайым,
Һыулы сәсем тарайым.
Толомомдоң остарына
Йыһат-доға урайым.
Йыһандарҙа ҡара юҡ,
Йыһаттарһыҙ ара юҡ,
Ер менән күк араһында
Һөйөүгә сик-сара юҡ.
Ике ҡанат
Бер мәлдең беҙ ике ҡанаты.
Йөрәктәрҙә алһыу таң атты,
Салт яҡтырып алһыу таң атты –
Бер-беребеҙгә беҙҙе танытты.
Һинме ни был, берҙән-бергенәм?
Һинме ни был, минең йәргенәм?
Һине көтөп күпме таң атты –
Бер мәлдең беҙ ике ҡанаты.
Мәңгелектең тик бер осҡоно –
Ошо мәлдең балҡып осҡаны.
Йөрәгемде ҡуйма ҡанатып,
Бер мәлдең беҙ ике ҡанаты.
Һиңә – юлға
Һиңә – юлға.
Йыйынаһың.
Әле быныһын, әле уныһын алып,
Һәр әйберҙе үлсәп, ҡарап, кире һалып,
Йыйынаһың.
Ҡапыл мине күргән һымаҡ, осоп
Яндарыма киләһең дә, тешең ҡыҫып,
Тыйылаһың.
Тыйылаһың.
Белеп торам:
Йылы һүҙҙәр тел осоңда.
Ләкин булмаҫ
Эсеңдәге уй тышыңда.
Ләкин янмаҫ
Таңғы ысыҡ
Нур-тажыңда…
Япраҡ ярмаҫ
Бөрө олон
Ҡыртышында…
Ирҙәр була ҡырыҫ.
Йөрәктәре – ҡорос.
Һиңә – юлға…
Шул саҡта мин ҡапыл аңлап алам:
Һин китәһең, йәнем, мин бит ҡалам!
Булмыштарың гүйә ҡаты тоҙ.
Ә һуң мин бит,
мин бит – ҡатын-ҡыҙ!
Тыйыламын.
Тыйыламын.
Сәскә таждарылай
Ҡойоламын…
Һиңә – юлға.
Һырғанаҡ
Тик берәүһе тороп ҡалған
Һинең бүләк һырғанан.
Иҫтәремә төштө инде
Баҡсалағы һырғанаҡ.
Һап-һары шул һырғанаҡтай
Һәр бер быуының һайын,
Татлы емеш булып һиңә
Һарылғым килде тағын.
Емештәре татлы ла һуң,
Сәнскеле – һабағы.
Әрнеүҙәрһеҙ генә булмай
Саф мөхәббәт һабағы.
Талдарҙан балдар тама
Балдар тама тал-тирәктән,
Балдар тама телеңдән.
Тик бер мәлгә онотолам
Йәшәүҙән һәм үлемдән.
Тал ямғыры…
Талма уйға,
Аҡҡан һыуҙарға ҡарап.
Йә тегеләй, йә былайға
Йөҙә, тип, унда карап.
Аҡ караптар сағылалар
Һыуҙарҙың шаршыһында.
Береһе – ағым ыңғайында,
Береһе – ҡаршыһында…
Аҡҡан һыуға нимә булһын,
Талдары ҡалһа ярҙа,
Талдарынан бал тамдырған
Беҙ икәү унда барҙа.
Теги: